Έχει κερδίσει διεθνή αναγνώριση με τις πρωτοποριακές έρευνές του πάνω στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Έχει κερδίσει διεθνή αναγνώριση με τις πρωτοποριακές έρευνές του πάνω στη νόσο Αλτσχάιμερ. Το όνομά του φιγουράρει ανάμεσα σε αυτούς που καθορίζουν την ερευνητική πολιτική των ΗΠΑ, ενώ συγγράμματά του δημοσιεύονται στις έγκυρες επιστημονικές επιθεωρήσεις, όπως και στις μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες. Κι όμως γεννήθηκε στη Φοινικούντα της Μεσσηνίας, και σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Είναι ένας από τους εκατοντάδες Έλληνες επιστήμονες που ζουν και διαπρέπουν στο εξωτερικό. Δείχνει σε όλους ότι υπάρχει και αυτή η Ελλάδα.
Ο λόγος για τον καθηγητή Νευροεπιστημών και Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής «Mount Sinai», του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Νικόλαο Ρομπάκη, ο οποίος βρίσκεται αυτές τις μέρες στη Θεσσαλονίκη, το δεύτερο «σπίτι» του, όπως λέει ο ίδιος. Ο Έλληνας επιστήμων παίρνει μέρος στην πρωτοβουλία του Συλλόγου Ελλήνων Βιοεπιστημόνων Αμερικής για την υποστήριξη των ελληνικών πανεπιστημίων εν μέσω κρίσης.
Οι διαλέξεις του κ. Ρομπάκη στο ΑΠΘ έχουν ως θέμα τη νόσο Αλτσχάιμερ έναν τομέα τον οποίο ερευνά για περισσότερα από 25 χρόνια, σε ένα από τα σημαντικότερα αμερικανικά βιοϊατρικά ινστιτούτα. Στο εργαστήριο του καθηγητή Ρομπάκη, η καινοτόμος έρευνα εστιάζεται στον τομέα της διερεύνησης της παθογένειας και παθοφυσιολογίας του Αλτσχάιμερ και ειδικότερα στις κληρονομικές μορφές της νόσου, αλλά και την αποσαφήνιση των γονιδιακών μεταλλάξεων.
Ο ίδιος εξηγεί: “Το Αλτσχάιμερ εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο στις μέρες μας, και ο λόγος είναι ότι οι άνθρωποι ζουν πολύ περισσότερο. Ο μέσος όρος ζωή σήμερα είναι τα 80 χρόνια, ενώ πριν από πενήντα χρόνια ήταν μόλις 60”. και συμπληρώνει: “Προσπαθούμε να βρούμε ποιοι μοριακοί παράγοντες εμπλέκονται στην ασθένεια, για να κατανοήσουμε το μηχανισμό της και ποιες αλλαγές συμβαίνουν στον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο οποίος είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητος. Ας μην ξεχνάμε ότι ο εγκέφαλος είναι, ίσως, η πιο πολύπλοκη δομή του σύμπαντος” .
Η έρευνα για το Αλτσχάιμερ, στην οποία επενδύονται μεγάλα κονδύλια, καθώς η νόσος αποτελεί μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες, αποτελεί μία κοινή προσπάθεια επιστημόνων απ’ όλο τον κόσμο, όπως επιβεβαιώνει ο κ. Ρομπάκης, ο οποίος συνεργάζεται με πολλούς επιστήμονες από τις ΗΠΑ και το εξωτερικό.
«Πρέπει να δούμε τι συμβαίνει με το Αλτσχάιμερ, για το οποίο γνωρίζουμε πολύ λιγότερα, σε αντίθεση με τον καρκίνο, όπου σε μεγάλο βαθμό έχουμε γνώση για τους μηχανισμούς ανώμαλης αύξησης ορισμένων κυττάρων» σημειώνει.
«Γνωρίζουμε ότι ο κύριος λόγος της αμνησίας είναι ότι ένα ορισμένο είδος κυττάρων εκφυλίζονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Αυτό που δεν γνωρίζουμε επακριβώς είναι ο λόγος της εκφύλισης αυτών των κυττάρων, παρ’ όλο που έχουμε κάνει αρκετή πρόοδο. Απομένει, όμως, ακόμη πολύ δουλεία. Πρέπει να μάθουμε το πώς και γιατί εκφυλίζονται οι νευρώνες. Και όταν αυτό γίνει, ίσως μπορέσουμε να παρέμβουμε και να σταματήσουμε αυτή την εκφυλιστική πρόοδο» προσθέτει.
Η νόσος του Αλτσχάιμερ έχει δύο μορφές: την κληρονομική (familial Alzheimer) και τη σποραδική (sporadic Αltsxaimer). Η κληρονομική, όπως είπε ο καθηγητής, είναι και το πιο σπάνιο είδος.
«Η familial Alzheimer οφείλεται σε ορισμένα γονίδια, τα οποία γνωρίζουμε πλέον ποια είναι, και προσβάλει άτομα ακόμη και σε πιο μικρές ηλικίες -30-50 ετών. Αυτό είναι και το πιο σπάνιο είδος, καθώς αφορά, μόνο, περίπου το 5% από όλους τους ασθενείς που έχουν προσβληθεί από τη νόσο. Αντίθετα, η σποραδική μορφή μπορεί να προσβάλλει άτομα, τα οποία δεν έχουν κληρονομικότητα, παρ’ όλο που πιστεύουμε ότι και εδώ ενέχονται γονίδια, ορισμένα από τα οποία είναι ήδη γνωστά. Η κατάσταση εδώ είναι πολύ πιο πολύπλοκη, καθώς ενέχονται πολλά γονίδια. Ίσως, εδώ να παίζουν ρόλο και πολύ περιβαλλοντολογικοί παράγοντες» εξηγεί ο επιφανής επιστήμονας.
Τι μπορεί, όμως, να κάνει κάποιος ώστε να προστατευτεί από τη νόσο; “Δυστυχώς- απαντά- το δράμα με τη νόσο αυτή είναι ότι ακόμα δεν έχουμε ακριβή γνώση για το πώς μπορούμε να την αποφύγουμε. Υπάρχουν ορισμένες μελέτες, που υποδεικνύουν ότι άτομα που δεν αφήνουν τον εγκέφαλο αδρανή, έχουν μικρότερο ρυθμό προσβολής από την ασθένεια. Ένας παράγοντας, λοιπόν, που πρέπει κάποιος να προσέξει είναι να δραστηριοποιείται ο εγκέφαλος-να διαβάζει, να είναι σε εγρήγορση, να αποφεύγονται οι καταχρήσεις και ίσως να μην βγαίνει νωρίς σε σύνταξη”.
