Η απονομή του βραβείου σε αυτή τη συγκυρία, την ώρα που η οικονομική κρίση απειλεί να υποσκάψει τα θεμέλια της Ε.Ε., έχει ιδιαίτερο συμβολικό βάρος.
Το φετινό Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αποφάσισε ομόφωνα η νορβηγική επιτροπή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θεωρηθεί «υποψήφιος» για το Νόμπελ Ειρήνης αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια, καθώς το έργο της ευρωπαϊκής ενοποίησης έχει θάψει το «τσεκούρι του πολέμου» στη γηραιά ήπειρο. Η απονομή του βραβείου σε αυτή τη συγκυρία, την ώρα που η οικονομική κρίση απειλεί να υποσκάψει τα θεμέλια της Ε.Ε., έχει ιδιαίτερο συμβολικό βάρος.
Η κρίση στην Ευρωζώνη έχει φέρει στο φως τις δυσκολίες στην αλληλεγγύη ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη, που στρέφονται προς την προστασία των συμφερόντων τους, με τις πλούσιες οικονομίες του ευρωπαϊκού Βορρά να καθυστερούν στην αρωγή των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, που βρίσκονται σε κατάσταση οικονομικής ασφυξίας από το δημόσιο χρέος και τελούν υπό το κράτος πολιτικών αυστηρής λιτότητας.
Η Ε.Ε. περνά μία δοκιμασία, τα αποτελέσματα της οποίας δεν είναι ακόμη γνωστά, αλλά αποκάλυψε τα βαθιά ρήγματα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, που κατέγραφε ήδη έλλειμμα δημοτικότητας στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, η οποία θεωρεί ότι τα ευρωπαϊκά όργανα των Βρυξελλών είναι απόμακρα και υπερβολικά γραφειοκρατικά.
Γεννημένη στα ερείπια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με την υπογραφή της συνθήκης της Ρώμης το 1957 από έξι χώρες, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε ονομασθεί αρχικά Ευρωπαϊκή Κοινότητα και συνέβαλε στην εδραίωση της ειρήνης σε μία ήπειρο δοκιμασμένη από τους πολέμους.
Παρά τις κρίσεις ανάπτυξης, η Ένωση συνέδεσε τις τύχες των εχθρών του χθες και έγινε η μεγαλύτερη κοινή αγορά και η πρώτη οικονομική δύναμη στον κόσμο, όπου η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων είναι εγγυημένη.
Με το πέρασμα των ετών, το σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης επεκτάθηκε για να περιλάβει 27 κράτη που βρίσκονταν μέχρι πριν από είκοσι χρόνια εκατέρωθεν του «σιδηρού παραπετάσματος», χωρισμένα από βαθιές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανισότητες, τα οποία όμως μοιράζονται σήμερα, τουλάχιστον τα 17 από αυτά, ένα ενιαίο νόμισμα.
Το Βραβείο Ειρήνης θα είναι επίσης ένα πετραδάκι στη θάλασσα της Νορβηγίας, της χώρας από την οποία δίδεται το βραβείο και η οποία έχει αρνηθεί την ένταξή της στην Ε.Ε. δύο φορές, με τα δημοψηφίσματα του 1972 και του 1994.
Τρεις στους τέσσερις πολίτες της Νορβηγίας θα έλεγαν σήμερα «nei» στην ένταξη της χώρας τους στην Ένωση, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Ένθερμος ευρωπαϊστής, ο Θόρμπγιορν Γιάγκλαντ, πρόεδρος της νορβηγικής επιτροπής του Νόμπελ και γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης, δεν διστάζει να πάρει σαφή θέση στο θέμα. «Είμαι υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης» είχε δηλώσει πέρυσι στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
«Οι σημερινές δυσχέρειες δείχνουν ότι χρειαζόμαστε μία ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν βλέπω πώς θα διαχειρίζονταν τη χρηματοπιστωτική κρίση πιο αποτελεσματικά, εκτός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης» είχε πει.
Οι δυσκολίες είναι πάντοτε παρούσες, αλλά η ταραγμένη ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δείχνει ότι μέχρι σήμερα η ενωμένη Ευρώπη έχει κατορθώσει να ξεπεράσει τις κρίσεις, οι οποίες συχνά οδήγησαν στην ενίσχυση της ενοποίησης.
Με το βραβείο η επιτροπή Νόμπελ διορθώνει μία ιστορική παράλειψη, αφού οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούσαν ότι, μετά τον Γκάντι, το σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης ήταν ο «μεγάλος απών» της οικογένειας των Νόμπελ Ειρήνης.
