Ομιλία του Περιφερειάρχη Αττικής, Γιάννη Σγουρού, στην ημερίδα της 16ης Νοεμβρίου 2011 για τα έργα διαχείρισης απορριμάτων του ΠΕΣΔΑ Αττικής.
Ομιλία του Περιφερειάρχη Αττικής, Γιάννη Σγουρού, στην ημερίδα της 16ης Νοεμβρίου 2011 για τα έργα διαχείρισης απορριμάτων του ΠΕΣΔΑ Αττικής.
Κυρίες και κύριοι,
Συμφωνώ με τις τοποθετήσεις τόσο του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, όσο και του Υφυπουργού Εσωτερικών, κ. Π. Κουκουλόπουλου. Θέλω, όμως, να τονίσω πως λάθη γίνονται και είναι αποδεκτό, αρκεί να μη γίνονται τα ίδια λάθη. Η λέξη κλειδί είναι η συνοχή, κάτι που 27 χρόνια έλειπε.
Όπως όλοι γνωρίζουμε, σύμφωνα με τον Καλλικράτη, από την 1 Ιουλίου 2011 η Περιφέρεια Αττικής ανέλαβε, εν μέρει, τον Περιφερειακό Σχεδιασμό της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, ως Μητροπολιτική Αρμοδιότητα.
Η υλοποίηση του σχεδιασμού αυτού παραμένει, σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, στην αρμοδιότητα του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) και, όπως όλοι γνωρίζουμε, εκκρεμεί η έκδοση της Υπουργικής Απόφασης, που θα ρυθμίζει τη συγκρότηση και λειτουργία του.
Το ιστορικό των μέχρι σήμερα ενεργειών και συναντήσεων είναι γνωστό σε όλους και δεν κρίνω σκόπιμο να αναφερθώ πάλι σε αυτό.
Η θέση της αιρετής Περιφέρειας Αττικής, που με σειρά συνεντεύξεων, δηλώσεων και δελτίων τύπου ξεκαθάρισα προς κάθε κατεύθυνση, όλο αυτό το διάστημα, είναι απλή, ξεκάθαρη και σαφής:
- Θεωρούμε άμεσης προτεραιότητας τη δράση για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων.
- Θέλουμε να αξιοποιηθεί η σύγχρονη τεχνογνωσία που υπάρχει στον αναπτυγμένο κόσμο και να εφαρμοστεί η καλύτερη τεχνολογία με τον πιο οικονομικό και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο σε πλήρη εφαρμογή της ελληνικής Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας.
- Θέλουμε όλα αυτά να γίνουν με απόλυτη διαφάνεια, με διάλογο και συνεργασία όλων, όπως ήδη έχουμε ξεκινήσει να κάνουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς.
Η προαναγγελία των τεχνικών κειμένων
Το τελευταίο γεγονός που έλαβε χώρα ήταν η απόφαση για την προαναγγελία των τεχνικών κειμένων, που είχε ετοιμάσει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής.
Θέλω να τονίσω, εξ αρχής, ότι η προαναγγελία αυτή δεν είναι δεσμευτική. Η δυσκολία του εγχειρήματος αναδείχθηκε μέσω της γνωστής περιπέτειας με τις αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Νομίζω ότι προσφέραμε υπηρεσία δημοσιοποιώντας τα κείμενα αυτά και η ενέργειά μας αυτή ήταν απολύτως μέσα στο πνεύμα της διαφάνειας που θέλουμε να επικρατήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.
Όταν προεκλογικά επέμενα ότι το θέμα τον απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της Περιφέρειας, πολλοί αντιδρούσαν και απαξίωναν τη σημασία του θέματος.
Σήμερα, ιδιαίτερα μετά την τελευταία απεργία, όλοι αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητά του.
Ιδιαίτερα θέλω να τονίσω ότι ελπίζω πως όλοι όσοι συμμετείχαν στο διάλογο για το θέμα των στερεών αποβλήτων να επέδειξαν ρεαλισμό και θετική διάθεση για τη λύση του προβλήματος και περιμένω να ακούσω με ενδιαφέρον την εισήγηση της αρμόδιας Ομάδας Διοίκησης Έργου.
Με την προαναγγελία δώσαμε τη δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να πει την άποψή του έχοντας λάβει γνώση των τεχνικών κειμένων που μέχρι στιγμής υπάρχουν με έγκυρο τρόπο.
Όπως έλεγα ήδη από την προεκλογική εκστρατεία το ζητούμενο είναι παράλληλα και ταυτόχρονα με την πορεία εξεύρεσης ολοκληρωμένης λύσης για τη διαχείριση των σκουπιδιών να προχωρήσει στο σημείο που είναι εφικτό η υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων.
Είναι υποδομές οι οποίες πρέπει να προχωρήσουν, πρέπει να κατασκευαστούν έργα, τα οποία θα εξυπηρετήσουν τους πολίτες.
Αν και είναι βαρετό να το λέμε συνέχεια, όμως δεν υπάρχει καμία απολύτως πόλη στον κόσμο ανάλογου μεγέθους ή έστω και μικρότερη, η οποία να μην έχει χώρο που να θάβει στο τέλος ένα υπόλειμμα που μένει από τα εργοστάσια επεξεργασίας και γενικά από όλο το σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων, όσο εξελιγμένο κι αν είναι αυτό. Ούτε είναι εφικτό χωρίς καθόλου υποδομές να ανταποκριθούμε στις απόλυτα βασικές ανάγκες καθαριότητας και υγιεινής.
Επομένως υπάρχει άμεση ανάγκη να έχουμε στη διάθεσή μας, για την εξυπηρέτηση των πολιτών, ταχύτατα αυτές τις υποδομές όπως ορίζονται στον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) όπου και όταν αυτές είναι ώριμες να κατασκευαστούν.
Για να συμβάλουμε σε αυτή την κατεύθυνση, συμφωνήσαμε και συμμετέχουμε στη διαδικασία επίσπευσης των έργων, τα οποία είναι ώριμα και μπορούν να βοηθήσουν την κατάσταση. Το είπαμε προεκλογικά και θέλουμε τώρα να γίνει πράξη.
Όπως προκύπτει τόσο από την ίδια την προαναγγελία αλλά και από το ιστορικό της προσπάθειάς μας να έρθουμε πιο κοντά στο πρόβλημα και να το καταλάβουμε καλύτερα, η προαναγγελία δεν είναι δεσμευτική αλλά προέκυψε από την ανάγκη ενημέρωσης. Η πικρή αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχε εικόνα για το που βρισκόμαστε.
Μετά από σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής διαπιστώθηκε το αδιέξοδο των διαδικασιών, καθώς και η ύπαρξη «νεκρού» χρονικού διαστήματος που υπάρχει λόγω δυσκολιών συγκρότησης του διαβαθμιδικού οργάνου (ΦΟΔΣΑ).
Αποφασίστηκε, λοιπόν, από κοινού – Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Υπουργείο Εσωτερικών, Αιρετή Περιφέρεια και Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής – να χρησιμοποιηθεί επωφελώς ο ενδιάμεσος χρόνος μέχρι τη συγκρότηση του οργάνου, με τη δημοσιοποίηση όλων των τεχνικών κειμένων – στοιχείων που υπάρχουν μέχρι σήμερα στη διάθεση του Κράτους.
Με αυτό τον τρόπο, έχουν ήδη συλλεχθεί απόψεις και προτάσεις των ενδιαφερομένων, και το υλικό αυτό θα μπορέσει να αποτελέσει τη βάση για την κατάρτιση των Τευχών Δημοπράτησης των έργων. Σε συνδυασμό με όλα τα υπόλοιπα οικονομικά και τεχνικά κείμενα, στοιχεία, μελέτες και εργαλεία, που απαιτείται να καταρτιστούν συμπληρωματικά θα είναι πλέον εφικτό να προχωρήσουν τα έργα χωρίς ελλείψεις ή κενά στη διαδικασία υλοποίησης.
Αναμένουμε επομένως με μεγάλο ενδιαφέρον την τοποθέτηση της αρμόδιας Ομάδας Διοίκησης Έργου που συγκροτήθηκε από το ΥΠΕΚΑ για τα αποτελέσματα της διαβούλευσης.
Επιπλέον, αναμένω με ενδιαφέρον την τοποθέτηση της Ειδικής Γραμματείας για τη δυνατότητα υλοποίησης του έργου ως έργο Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα με παράλληλη αξιοποίηση Ιδιωτικών και Ευρωπαϊκών πόρων, καθώς και του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης αυτής της μεθοδολογίας.
Η Περιφέρεια Αττικής, αν και μέχρι σήμερα δεν είχε ενεργό ρόλο στη λήψη αποφάσεων αλλά ούτε και αποσαφηνισμένη αρμοδιότητα, δε θα μπορούσε να μείνει αδρανής και τυπικός παρατηρητής του προβλήματος.
Κρίνουμε, λοιπόν, πως με την ενέργεια αυτή έγινε ένα ουσιαστικό βήμα που θα φέρει την Αττική και τους πολίτες της πιο κοντά στην επίλυση του ακανθώδους αυτού προβλήματος.
Η ολοκληρωμένη λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών περιλαμβάνει υποχρεωτικά, και το τονίζω αυτό, μέτρα και ενέργειες πρόληψης και μείωσης των απορριμμάτων, μέτρα και ενέργειες για την ενημέρωση των πολιτών, συμμετοχή στην ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση, κομπόστ στο σπίτι και στο Δήμο, καθαρή γειτονιά, καθαρή πόλη, καθαρή Περιφέρεια Αττικής.
Οι υποδομές, δηλαδή τα έργα που προβλέπονται από τον ΠΕΣΔΑ, μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.
Όμως, χωρίς τη συμμετοχή όλων μας στην πρόληψη και την ανακύκλωση αυτά τα τεχνικά έργα θα κορεστούν πολύ σύντομα.
Από την απόδοσή μας στην ανακύκλωση και στην πρόληψη θα εξαρτηθεί πόσα χρόνια θα λειτουργούν.
Κυρίες και κύριοι,
Εγώ θέλω να βοηθήσω να λυθούν τα προβλήματα της καθημερινότητας. Η υλοποίηση των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμβάλλει. Βήμα – βήμα, σταθερά με αποτέλεσμα. Αυτό με ενδιαφέρει για τα 5 εκατομμύρια πολιτών της Αττικής.
Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να ενημερωθούν οι πολίτες σωστά και έγκυρα και να συμμετάσχουν. Στο πλαίσιο αυτό η συνεργασία με τον α’ βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης, τους θεσμικούς φορείς, την επιστημονική κοινότητα, τους εργαζόμενους αλλά πάνω από όλα με τους πολίτες είναι απαραίτητη και θέλουμε να συνεργαστούμε με όλους όσοι επιθυμούν να συμβάλουν στη λύση του προβλήματος.
Πρέπει, όπως κατ’ επανάληψη έχω τονίσει, να υπάρξει αντίληψη τοπικής ευθύνης και υπευθυνότητας. Πρέπει να καταπολεμηθεί η αναποτελεσματικότητα τόσων ετών. Απαιτείται νέα προσέγγιση και νέο δόγμα που θα στηρίζεται στην τοπική ευθύνη.
Εγώ δηλώνω πως θα βρίσκομαι ουσιαστικά δίπλα σε όλους, όχι μόνο σε επίπεδο συνεργασίας αλλά, αν χρειαστεί, και οικονομικά.
Η Περιφέρεια Αττικής προτίθεται να διαθέσει, εφ’ όσον χρειαστεί, το ποσό των 100 εκ. ευρώ για έργα στερεών και υγρών αποβλήτων, δίνοντας έτσι προτεραιότητα στην ανάπτυξη, στις υποδομές, στο περιβάλλον και στον πολίτη.
Να τονίσω, επίσης, ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη να μην δεσμευτούν από την Κεντρική Διοίκηση χρήματα από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, που θα αφορούν έργα υποδομών (αντιπλημμυρικά, οδικά, βρεφονηπιακοί σταθμοί, στερεά και υγρά απόβλητα κλπ.), γιατί αυτά έχει ανάγκη η Περιφέρεια και η κοινωνία.
Ας αναζητήσουν πόρους από άλλες πηγές.
Τέλος, να σας πληροφορήσω πως με στόχο τη διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος, ήδη ενημέρωσα προφορικά τους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου, Εσωτερικών, κ. Τάσο Γιαννίτση, και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, χθες 15 Νοεμβρίου, και έστειλα επιστολές προς τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Οικονομικών, κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, και τους ανωτέρω Υπουργούς, για την περίεργη εμπλοκή στην κατασκευή του 2ου ΧΥΤΑ Δυτικής Αττικής στο Δήμο Φυλής.
Συγκεκριμένα, υπέρογκα ποσά για εκτάσεις, οι οποίες προορίζονταν για την κατασκευή της Α’ φάσης, του 2ου ΧΥΤΑ Δυτικής Αττικής, στη θέση Σκαλιστήρι, του Δήμου Φυλής, έργο ιδιαιτέρως σημαντικό για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική, καλείται να πληρώσει το δημόσιο. Αυτό συμβαίνει σε εποχή οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα το έργο να κινδυνεύει να μην ολοκληρωθεί και τα ποσά της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χαθούν. Εγείρονται δε ερωτηματικά για το γεγονός ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει ως σήμερα η αιρετή Περιφέρεια Αττικής, δεν ασκήθηκε, κατά της δικαστικής απόφασης, η οποία προβλέπει την απαλλοτρίωση με τιμές που φθάνουν τα 200 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, αίτηση για προσδιορισμό οριστικής τιμής μονάδος από το Δημόσιο, ώστε αυτό να προστατεύσει τα συμφέροντά του. Αντιθέτως, έχουν ασκηθεί αιτήσεις προσδιορισμού οριστικής τιμής μονάδος από τους ιδιώτες, φερόμενους ως ιδιοκτήτες των εκτάσεων, με σκοπό να επιδικαστεί και πρόσθετη αποζημίωση σε αυτούς.
Γίνεται λοιπόν σαφές πως η Αιρετή Περιφέρεια δεν θα μπορέσει να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης, ούτε να παράγει έργο προς όφελος του πολίτη, αν καλείται κάθε τρεις και λίγο να πληρώνει χρέη παρελθόντων ετών.
