Πολιτικές παρεμβάσεις και διαφθορά κυριαρχούν στο μηχανισμό.
Δεν βλέπει τέλος στη διαφθορά και στις πολιτικές επεμβάσεις στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό η τρόικα, με αποτέλεσμα η αναποτελεσματικότητα στους ελέγχους να κυριαρχεί, η φοροδιαφυγή να «οργιάζει» και τα έσοδα να συνεχίζουν την ελεύθερη πτώση τους. Λόγω δε της βραδύτητας των μεταρρυθμίσεων βάζει, για μια ακόμη φορά, «φρένο» στα σενάρια για νέες ρυθμίσεις και αμνηστίες, ζητώντας παράλληλα να συνεχιστούν οι ποινικές διώξεις κατά των οφειλετών.
Από την άλλη πλευρά καυτηριάζει τις σημαντικές καθυστερήσεις που καταγράφονται στην επιστροφή του ΦΠΑ στις επιχειρήσεις που τις φέρνουν σε λιγότερη ανταγωνιστική θέση σε σχέση με τις επιχειρήσεις άλλων χωρών, καθώς και του φόρου εισοδήματος στους φορολογούμενους. Ειδικά δε για τις καθυστερήσεις στην επιστροφή του ΦΠΑ επισημαίνουν ότι το κράτος θα πρέπει να «τιμωρείται».
Στο πόρισμα – σοκ που συνέταξαν τα στελέχη του ΔΝΤ και της Ε.Ε. κατά την τέταρτη κοινή αποστολή τεχνικής βοήθειας στην Αθήνα από τις 21 ώς τις 31 Ιανουαρίου 2013, το οποίο και τέθηκε υπόψη της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών, καταγράφονται όλα τα προβλήματα του ελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού του υπουργείου και υπογραμμίζεται η ανάγκη στροφής σε ελέγχους βάσει ανάλυσης κινδύνου, ώστε να επικεντρωθούν στις πλέον προσοδοφόρες υποθέσεις, ενώ υπενθυμίζεται η δέσμευση έως το τέλος Φεβρουαρίου 2013 (δηλαδή σήμερα) να έχει νομοθετηθεί η κατάργηση της υποχρέωσης να ελέγχονται όλες οι φορολογικές δηλώσεις για τα προηγούμενα 10 έτη.
ΔΝΤ και Ε.Ε. καλούν μάλιστα την κυβέρνηση να «αλλάξει τροχιά», προχωρώντας έως το τέλος Φεβρουαρίου στην ίδρυση μιας νέας ημι-αυτόνομης υπηρεσίας Δημοσίων Εσόδων που θα είναι σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα το Μάρτιο του 2014.
Η νέα υπηρεσία θα πρέπει να χρηματοδοτείται από ειδικό κονδύλι που ψηφίζει η Βουλή και εγκρίνει ο υπουργός Οικονομικών, δεν θα υπόκειται στην εν γένει νομοθεσία και τους κανόνες δημόσιας διοίκησης, ενώ σε αυτή θα μπορούν να μετέχουν και πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα που θα υπόκεινται στους κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας, θα έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα είτε για διοικητικές αποφάσεις είτε την ακολουθούμενη πολιτική.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι που τίθενται είναι απαραίτητο η φορολογική διοίκηση να μεταμορφωθεί εκ βάθρων, καθώς σήμερα χαρακτηρίζεται αρνητικά από τυπολατρία, περιττή γραφειοκρατία, αναποτελεσματικότητα, πολιτικές παρεμβάσεις και διαφθορά, ώστε να εξελιχθεί σε μια σύγχρονη δομή η οποία εξασφαλίζει επαρκή έσοδα στο κράτος και ταυτόχρονα διασφαλίζει δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση σε όλους τους φορολογούμενους.
Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί ότι κατά την τρόικα «οι προτάσεις για την απόδοση στο νέο ΓΓΔΕ περισσότερης αυτονομίας δεν βρίσκονται στη σωστή τροχιά», ενώ ορισμένοι ιδιαίτερα νευραλγικοί τομείς παραμένουν σήμερα υποστελεχωμένοι.
Παρ’ όλα αυτά το κλιμάκιο του ΔΝΤ και της Ε.Ε. καλεί άμεσα την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να προχωρήσει στα εξής βήματα:
1) Είσπραξη οφειλών
- να ανανεωθεί η Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών με επίκεντρο τις εισπράξιμες μεγάλες οφειλές,
- να στελεχωθεί πλήρως η Μονάδα και να συσταθεί παράλληλα δεύτερη «Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών» για τη μεγιστοποίηση της είσπραξης οφειλών από τις 1.500 μεγαλύτερες εισπράξιμες οφειλές κατά το 2013.
2) ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων
- να καταργηθεί η υποχρέωση ελέγχου από τη ΔΟΥ μεγάλων φορολογούμενων των φορολογικών δηλώσεων των τελευταίων δέκα ετών.
- να εφαρμοστεί το σύστημα επιλογής υποθέσεων προς έλεγχο βάσει κανόνων έως το τέλος Φεβρουαρίου 2013.
3) Φυσικά Πρόσωπα Μεγάλου Πλούτου/Ελεύθεροι Επαγγελματίες Υψηλών Εισοδημάτων
- να δημοσιευθεί η υπουργική Απόφαση για την υλοποίηση Μεθόδων Εμμέσων Ελέγχων.
- να μετακινηθούν 19 επιπλέον ελεγκτές στο ΔΕΚ Αθηνών και 11 στο Θεσσαλονίκης.
- τα αποτελέσματα των ελέγχων που διενεργούνται στη διευρυμένη δεξαμενή υποθέσεων να παρακολουθούνται στενά και να αναπροσαρμοστούν τα κριτήρια επιλογής, ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν σε ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. γιατρούς, δικηγόρους).
4) Επίλυση διαφορών
- να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες για να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί η υποχρεωτική διαδικασία διοικητικής επίλυσης διαφορών που απαιτείται δυνάμει του μνημονίου.
5) Προσλήψεις ελεγκτών
- να επιταχυνθεί η εξωτερική πρόσληψη των επιπλέον 200 νέων ελεγκτών ώστε να διασφαλιστεί η εκπλήρωση της δεσμευτικής υποχρέωσης που έχει αναληφθεί για το τέλος Μαρτίου.
- να αυξηθεί ο αριθμός των εξωτερικά προσλαμβανόμενων ελεγκτών (ιδιώτες) εντός του πλαισίου των περιορισμών που ισχύουν για το σύνολο της κυβέρνησης ως προς την ιεράρχηση προτεραιοτήτων και τις προσλήψεις (την περίοδο 2013-14 θα χρειαστούν επιπλέον 500 εξωτερικά προσλαμβανόμενοι ελεγκτές ετησίως – μάλιστα ευκταίο θα ήταν πολλοί από αυτούς να διαθέτουν πτυχίο νομικής).
Οριστικό τέλος
«Φρένο» βάζουν εξάλλου οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ και της Ε.Ε. σε οποιαδήποτε σχέδια νέων ρυθμίσεων, αφού στην έκθεση υπογραμμίζονται τα εξής:
- «η κυβέρνηση δεν θα εισαγάγει καμία νέα ρύθμιση, προκειμένου να εισπράξει ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές ή ασφαλιστικές εισφορές ούτε θα παρατείνει τις υφιστάμενες ρυθμίσεις,
- η δέσμευση να μην υιοθετηθούν νέες φορολογικές αμνηστίες, ούτε να παραταθούν οι τρέχουσες αμνηστίες για την είσπραξη φόρων και ασφαλιστικών εισφορών κατά τα έτη που καλύπτονται από το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής,
- η θέσπιση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για την εξασφάλιση άμεσου ή έμμεσου κεντρικού μητρώου τραπεζικών λογαριασμών.
- η ολοκλήρωση της αναθεώρησης της πολιτικής και των διαδικασιών για τη διαγραφή φορολογικών οφειλών, και διατύπωση συστάσεων προκειμένου να διευκολυνθεί η δραστική διαχείριση φορολογικών οφειλών με πραγματικές προοπτικές είσπραξης και να διερευνηθούν τρόποι χειρισμού των ανεπίδεκτων είσπραξης – ως τέλος Φεβρουαρίου 2013».
