Ο κάθε άνθρωπος αναπνέει καθημερινά περίπου 14 κιλά αέρα, αλλά πίνει μόλις 2 κιλά νερό και τρώει 1,5 κιλό τροφή.
Ο κάθε άνθρωπος αναπνέει καθημερινά περίπου 14 κιλά αέρα, αλλά πίνει μόλις 2 κιλά νερό και τρώει 1,5 κιλό τροφή. Με κάθε ανάσα, εισπνέουμε πολύτιμο οξυγόνο, αλλά και βλαβερά στοιχεία που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα.
Σύμφωνα μάλιστα με τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας πάνω στον Καρκίνο, η μόλυνση της ατμόσφαιρας είναι μεγάλη και πολλά καρκινογόνα στοιχεία βάζουν καθημερινά σε κίνδυνο την υγεία μας. Η μόλυνση αυτή μεταφέρεται μάλιστα από την μια περιοχή στην άλλη, χάρις στους ανέμους. Είναι όμως δυνατόν να προβλέψουμε την ατμοσφαιρική ρύπανση;
Κάθε μέρα, στο Ρέντινγκ στη Μεγάλη Βρετανία, όπου βρίσκεται το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καιρού, οι επιστήμονες δεν κάνουν μόνο την πρόγνωση του καιρού, αλλά και της ατμοσφαιρικής μόλυνσης στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Δύο ομάδες τεχνικής υποστήριξης δουλεύουν 24 ώρες το 24ωρο, για να είναι ακριβή τα δεδομένα που συγκεντρώνονται.
Όλα αυτά γίνονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος MACC II, που αφορά τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής σύνθεσης και την παρακολούθηση του κλίματος.
«Κάθε μέρα, λαμβάνουμε εκατομμύρια παρατηρήσεις σ’ αυτό εδώ το δωμάτιο, καθώς και στοιχεία από δορυφόρους που πετούν 800 χλμ πάνω από τη Γη, που ερευνούν την ατμόσφαιρα. Δεχόμαστε επίσης δεδομένα από την επιφάνεια της γης, από σταθμούς μέτρησης σε όλο τον κόσμο, από πλοία και αεροπλάνα» αναφέρει ο Ρίτσαρντ Ένγκελεν, υπεύθυνος του πρότζεκτ MACC II.
Μονοξείδιο του άνθρακα, όζον, διοξείδιο του αζώτου και διοξείδιο του θείου είναι τα πιο κοινά ρυπογόνα στοιχεία, που είναι μόνιμα υπό παρακολούθηση από τους επιστήμονες.
«Ανάμεσα στα διάφορα ρυπογόνα στοιχεία που μελετούμε, είναι για παράδειγμα η σκόνη από την έρημο. Μπορούμε να δούμε εδώ μια όμορφη εικόνα από το κύμα σκόνης, που έρχεται από την έρημο, κάνει περιδινίσεις και κατευθύνεται προς τη Νότια Ευρώπη, επηρεάζοντας την ποιότητα του αέρα, σ’ αυτή την περιοχή. Πώς μπορούμε να έχουμε πρόγνωση από αυτά τα δεδομένα; Τα επεξεργαζόμαστε σε υπερυπολογιστές, χρησιμοποιώντας περίπλοκους αλγόριθμους, που μιμούνται τους νόμους της φυσικής. Η πρόγνωση για τη χθεσινή μέρα συγκρίνεται με τις σημερινές παρατηρήσεις για να προβλέψουμε σωστά τι θα συμβεί αύριο» εξηγεί η επιστήμονας Άντζελα Μπενεντέτι.
Όλα τα δεδομένα στη συνέχεια αποθηκεύονται σε έναν τεράστιο υπολογιστή. Για να δοθεί μια εικόνα του όγκου των δεδομένων που αποθηκεύονται, εάν τυπώνονταν όλα αυτά θα είχαμε αρκετά βιβλία για να φτάσουμε δέκα φορές στο φεγγάρι.
Ποιος όμως χρησιμοποιεί όλες αυτές τις πληροφορίες;
«Υπάρχουν πολίτες που είναι ευαίσθητοι στα υψηλά επίπεδα μόλυνσης, όπως άτομα που πάσχουν από άσθμα, που πρέπει να ξέρουν τι συνθήκες θα υπάρχουν τις επόμενες μέρες. Υπάρχουν δημόσιες υπηρεσίες, πόλεις και περιοχές που πρέπει να κάνουν για παράδειγμα κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, οι οποίες στηρίζονται στις μετρήσεις της καθαρότητας του αέρα. Όλοι αυτοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν την πρόγνωσή μας για να προλάβουν τις δύσκολες καταστάσεις. Υπάρχουν τοπικές αρχές σε περιοχές ή χώρες που θέλουν να είναι ενήμερες για την διασυνοριακή μεταφορά ρυπογόνων στοιχείων, έτσι ώστε να μπορούν να προσαρμόσουν τα μέτρα που θα πάρουν, ανάλογα με τις πληροφορίες που θα τους στείλουμε» επισημαίνει ο Ρίτσαρντ Ένγκελεν.
Κάτι τέτοιο κάνει και ο κρατικός οργανισμός για τη Φύση και το Περιβάλλον, στο Έσεν, στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας. Χρησιμοποιεί την πρόγνωση που στέλνει το πρόγραμμα MACC-II, προσθέτοντας και τα τοπικά δεδομένα.
Στο κοντινό Ντούισμπουργκ, ο έλεγχος και η πρόγνωση της ατμοσφαιρικής μόλυνσης είναι ζωτικής σημασίας, καθώς αυτή η περιοχή παράγει το ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας, μέσω λιγνίτη και είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός χάλυβα στον κόσμο.
Στο μέσο αυτής της περιοχής με τη βαριά βιομηχανία, ένας σταθμός ελέγχου του αέρα, μετράει τα σωματίδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τις τιμές του διοξειδίου του αζώτου, παρέχοντας μια συνολική εικόνα για την ποιότητα του αέρα, έτσι ώστε οι κάτοικοι να ξέρουν τι τους περιμένει σήμερα αλλά και πώς θα κινηθούν αύριο.
Η νέα αυτή τεχνολογία θα δώσει τη δυνατότητα στις επόμενες γενιές να αναπνεύσουν ελεύθερα και καθαρά, μέσα από τον διαρκή έλεγχο των δεδομένων που αφορούν την ατμοσφαιρική μόλυνση.
