Ανακοινώθηκε σήμερα η έναρξη των προγραμμάτων του πολύκροτου «Πράσινου Ταμείου». Ακολουθεί η εισήγηση του υπουργού ΠΕΚΑ, Γιώργου Παπακωνσταντίνου.
Ανακοινώθηκε σήμερα η έναρξη των προγραμμάτων του πολύκροτου «Πράσινου Ταμείου». Ακολουθεί η εισήγηση του υπουργού ΠΕΚΑ, Γιώργου Παπακωνσταντίνου.
«Μια ιδέα που υλοποιήθηκε με τον νόμο 3889/2010 και που αποσκοπεί στο να υπάρχει για πρώτη φορά στην χώρα μας ένας φορέας, ένα Ταμείο για τη συγκέντρωση πόρων που προέρχονται από το περιβάλλον, για το ίδιο το περιβάλλον. Ένας φορέας που θα συγκεντρώνει αρμοδιότητες και πόρους από φορείς που προϋπήρχαν, όπως το ΕΤΕΡΠΣ, ο Ειδικός Φορέας Δασών και το γαλάζιο ταμείο, αλλά θα τους διαχειρίζεται με ένα νέο πλαίσιο διαφάνειας και στόχευσης στις πραγματικές ανάγκες του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος.
Ένα Ταμείο που έχει ως κεντρικό σκοπό την αποκατάσταση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου. Τη χρηματοδότηση αντισταθμιστικών δράσεων για το αστικό και φυσικό περιβάλλον, από πόρους που προέρχονται κυρίως από επιβαρυντικές για το περιβάλλον δραστηριότητες.
Θυμίζω, ότι το Πράσινο Ταμείο δημιουργήθηκε με μια προίκα που στο τέλος του 2010 ήταν περίπου 400 εκ. ευρώ από τους φορείς που συγχωνεύτηκαν σε αυτό και τα πρώτα χρήματα από τους ημι-υπαίθριους. Σήμερα τα διαθέσιμά του είναι κοντά στο 1 δισεκατομμύριο ευρώ, εξαιτίας της δράσης για τη ρύθμιση των ημι-υπαιθρίων, αλλά και άλλους πόρους όπως οι δημοπρατήσεις ρύπων. Έως το τέλος του έτους, και εξαιτίας της ρύθμισης των αυθαιρέτων υπολογίζουμε ότι το Πράσινο Ταμείο θα έχει πολύ περισσότερα από 1 δις ευρώ στα ταμεία του, ενώ έως το 2014 η ρύθμιση των αυθαιρέτων θα μπορούσε να αποδώσει με βάση τους σημερινούς μας υπολογισμούς έως και 4 δις ευρώ.
Καταλαβαίνουμε ότι αυτά τα ποσά είναι πολύ μεγάλα και αυτά τα ποσά θα πρέπει να επιστρέψουν στο περιβάλλον μέσα από ένα πλαίσιο απόλυτης διαφάνειας στη διαχείριση, απόλυτης λειτουργικότητας στα επιχειρησιακά προγράμματα που θα χρηματοδοτηθούν και απόλυτης αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας για το περιβάλλον, τους πολίτες και την ανάπτυξη της χώρας.
Για την επίτευξη αυτού του τρίπτυχου επιχειρήσαμε στον χρόνο που μεσολάβησε από την ίδρυση του Πράσινου Ταμείου έως σήμερα προχωρήσαμε στην υλοποίηση των εξής αποφάσεων:
• Να μη διακόψουμε τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων που όφειλε το ταμείο να χρηματοδοτεί από τη σύστασή του και με την ανάληψη των αρμοδιοτήτων των τριών άλλων φορέων – ΕΤΕΡΠΣ, δάση, γαλάζιο ταμείο. Ταυτόχρονα, όμως να φύγουμε από τις πρακτικές που ίσχυαν στο παρελθόν για αντίστοιχα εργαλεία (π.χ. τα τηλεφωνήματα ενός υπουργού) και να θέσουμε σε λειτουργία νέες διαδικασίες. Το διοικητικό συμβούλιο του Πράσινου Ταμείου, πλέον είναι το μόνο αρμόδιο όργανο για να αποφασίζει ποιες δράσεις θα χρηματοδοτηθούν μετά από εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών. Με αυτό τον τρόπο, έγινε μία σοβαρή εκκαθάριση ως προς τη σκοπιμότητα και την επιλεξιμότητα έργων που «κληρονόμησε» και συνέχισε την απρόσκοπτη χρηματοδότηση εκεί που ήταν προφανές ότι το αντικείμενο του έργου συμπίπτει με τους στόχους του ταμείου. Όπως επίσης συνέχισε και την προφανή χρηματοδότηση των δράσεων για την προστασία των δασών, πάντοτε έπειτα από την τεκμηρίωση και την εισήγηση των αρμοδίων υπηρεσιών.
• Να δημιουργήσουμε ένα νέο πλαίσιο για την άμεση χρηματοδότηση έργων και δράσεων που ανακουφίζουν το αστικό περιβάλλον και σε αυτό το πλαίσιο να αναλάβει τη χρηματοδότηση έργων απαλλοτρίωσης για τη δημιουργία ελεύθερων/κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου στις πόλεις. Για το στόχο αυτό έχουν ήδη εγκριθεί πιστώσεις 37 εκ. ευρώ περίπου σε 14 περιοχές της χώρας μας, ενώ έχει ήδη ενεργοποιηθεί η διαδικασία (ζητώντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά από τους δήμους) για την χρηματοδότηση 32 ακόμη περιοχών με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 58 εκ. ευρώ.
• Να στηρίξουμε τους 28 φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, οι οποίοι έχουν να επιτελέσουν ένα πολύ σημαντικό έργο, αλλά στη δημιουργία τους δεν είχαν προβλεφθεί οι ανάλογοι πόροι. Για το σκοπό αυτό έχει εγκριθεί ποσό 1 εκ. ευρώ σε αυτή την φάση και οι φορείς έχουν κληθεί να υποβάλλουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
• Να διαμορφώσουμε ένα νέο πλαίσιο χρηματοδοτικών προγραμμάτων, με συγκεκριμένες διαδικασίες ένταξης – που περιγράφονται στον αναλυτικό οδηγό προγραμμάτων που θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Πράσινου Ταμείου – ύψους 400 εκ. ευρώ για την περίοδο 2011-2014. Τα χρηματοδοτικά προγράμματα περιλαμβάνουν συγκεκριμένο προϋπολογισμό και διαδικασίες για δράσεις που έχουν ήδη ξεκινήσει από το Πράσινο Ταμείο, όπως οι απαλλοτριώσεις ή αλλιώς η απόκτηση και διαμόρφωση ελεύθερων χώρων στις πόλεις, η προστασία των δασών, η στήριξη των φορέων διαχείρισης, οι δράσεις του γαλάζιου ταμείου, αλλά και ένα μεγάλο πρόγραμμα ύψους 200 εκ. ευρώ για την Αστική Αναζωογόνηση.
Συνοψίζοντας, το Πράσινο Ταμείο σήμερα σας παρουσιάζει ένα μεσοπρόθεσμο πλαίσιο χρηματοδότησης δράσεων και έργων ύψους 400 εκ. ευρώ.
Το πρόγραμμα αυτό θα σας παρουσιάσει αναλυτικά ο Πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου κ. Κωνσταντίνος Σερράος (τον οποίο ευχαριστώ όπως και όλο το Διοικητικό Συμβούλιο για την μεγάλη προσπάθεια που έχουν καταβάλλει να στήσουν αυτό το νέο αναπτυξιακό εργαλείο από το μηδέν).
Κλείνοντας όμως θα ήθελα να απαντήσω και στη συζήτηση των τελευταίων ημερών σημειώνοντας τα εξής:
• Πρώτον, το Πράσινο Ταμείο υπάρχει, και θα συνεχίσει να υπάρχει, και θα λαμβάνει τους πόρους που προβλέπονται για τη λειτουργία του και για τη χρηματοδότηση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου.
• Δεύτερον, το πλαφόν που έχει μπει στις ετήσιες δαπάνες του – το πλαφόν του 5% – είναι για εμάς μια πρόσθετη εξασφάλιση ότι δεν θα εξελιχθεί σε εργαλείο μικροπολιτικής εκμετάλλευσης στα χέρια του εκάστοτε υπουργού ΠΕΚΑ και της κυβέρνησης. Θέλουμε, η χρηματοδότηση να μπορεί να συνεχιστεί ακόμη και όταν τα μεγάλα προγράμματα συγκέντρωσης πόρων όπως η ρύθμιση των αυθαιρέτων δεν θα υπάρχουν πια. Αλλά και η χρηματοδότηση να βασίζεται σε ένα πολυετή προγραμματισμό με συγκεκριμένους άξονες προτεραιότητας. Την περίοδο 2011-2014 έχουμε θέσει ως προτεραιότητες τη δημιουργία ελεύθερου χώρου και την ανάπλαση του αστικού περιβάλλοντος. Το 2015 οι προτεραιότητες και οι ανάγκες μπορεί να είναι διαφορετικές.
• Τρίτον, η διαχείριση των διαθεσίμων του ταμείου ειδικά σε μια εποχή δύσκολη όπως η σημερινή – αλλά και σε οποιαδήποτε εποχή – δεν μπορεί να είναι τελείως ανεξάρτητη από τις αποφάσεις που λαμβάνονται κεντρικά από τα αρμόδια όργανα του κράτους. Αυτό δεν αλλάζει ούτε τον σχεδιασμό ούτε τους στόχους του Πράσινου Ταμείου και δεν μπορούν να παρθούν αποφάσεις ενάντια στην νομολογία ή την γνωμοδότηση του ΣτΕ για την δημιουργία του περιβαλλοντικού ισοζυγίου».
