Γράφει ο Τηλέμαχος Κουντούρης
Το δημοκρατικό σχολείο παρεξηγείται συχνά ως «χαλαρό» σχολείο. Όμως η δημοκρατία δεν ταυτίζεται με την ασυδοσία· αντίθετα, προϋποθέτει κανόνες, όρια και ευθύνες. Ένα σχολείο που θέλει να διαπαιδαγωγεί δημοκρατικούς πολίτες οφείλει να είναι ταυτόχρονα και αυστηρό — όχι τιμωρητικό, αλλά σταθερό και δίκαιο.
Η αυστηρότητα στο δημοκρατικό σχολείο δεν είναι μορφή αυταρχισμού· είναι μορφή σεβασμού προς το παιδί. Τα σαφή όρια δημιουργούν ασφάλεια, οι κανόνες διαμορφώνουν χαρακτήρα και η συνέπεια καλλιεργεί την αίσθηση ευθύνης. Χωρίς αυτά, η «ελευθερία» μετατρέπεται σε σύγχυση και τελικά σε αδικία προς τους πιο αδύναμους μαθητές.
Η δημοκρατία δεν μαθαίνεται με συνθήματα αλλά με καθημερινή άσκηση πειθαρχίας: να σέβεσαι τον άλλον, να περιμένεις τη σειρά σου, να τηρείς τον λόγο σου, να αποδέχεσαι τις συνέπειες των πράξεών σου. Αυτά δεν διδάσκονται σε ένα σχολείο χωρίς απαιτήσεις.
Ένα πραγματικά δημοκρατικό σχολείο είναι απαιτητικό σχολείο. Θέτει όρια για να προστατεύει, οργανώνει για να συμπεριλαμβάνει και επιμένει για να μορφώνει. Γιατί η ελευθερία όταν δεν συνοδεύεται από παιδεία και κανόνες, δεν ενισχύει το σχολείο· το αποδυναμώνει.
Τηλέμαχος Κουντούρης
Πρόεδρος της Πανελλήνιας Επιστημονικής Ένωσης Διευθυντών/ντριών Σχολικών Μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης