Εισήγηση του Αντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αθήνας και μέλους του Δ.Σ της ΕΝΠΕ, Σπύρου Τζόκα, στο Διοικητικό Συμβούλιο στη Μυτιλήνη, στις 3 Σεπτεμβρίου 2015.
Ο Aντιπεριφερειάρχης Δυτικής Αθήνας, Σπύρος Τζόκας, συμμετείχε στο Δ.Σ της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) που έγινε σήμερα 3-9-2015 στη Μυτιλήνη.
Στην εισήγηση του, αφού αναφέρεται στους αριθμούς και στα περιστατικά που δείχνουν την ανείπωτη τραγωδία των προσφύγων όπως, εξάλλου ανακοίνωσε και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ (Περίπου 20.843 μετανάστες έφθασαν στην Ελλάδα την εβδομάδα (8-14 Αυγούστου), αριθμός που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% του συνόλου των αφίξεων μεταναστών διά θαλάσσης στην Ελλάδα το 2014, που είχαν φθάσει τις 43.500, καταγράφει τις προτάσεις του για το πρόβλημα. Αναλυτικά η εισήγηση του κου Τζόκα:
Δραματικές ώρες εξακολουθούν να περνούν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες στα νησιά του Αιγαίου. Η εθελοντική προσφορά των κατοίκων, όσο απλόχερα κι αν προσφέρεται δεν αρκεί για να καλύψει, ούτε στοιχειωδώς, τις ανάγκες και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον υποστελεχωμένο κρατικό μηχανισμό. Η κατάσταση εξακολουθεί να παραμένει έκρυθμη και να προκαλεί επεισόδια μεταξύ των προσφύγων που στοιβάζονται σε απάνθρωπους χώρους «υποδοχής» και της αστυνομίας. Σημειωτέον ότι τα ψίχουλα που διατείνεται υποκριτικά ότι θα προσφέρει στη χώρα μας η ΕΕ, αντιστοιχούν σε μόλις 473 εκατ. ευρώ σε διάστημα μάλιστα 6 χρόνων και -οψέποτε έρθουν- δεν επαρκούν ούτε για τα στοιχειώδη.
Οι αριθμοί δείχνουν το μέγεθος της τραγωδίας. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, κάθε τέσσερα δευτερόλεπτα προστίθεται ένας νέος πρόσφυγας στο ατέλειωτο κύμα των προσφύγων. Όπως ανακοίνωσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, που παρέχει στοιχεία σε ετήσια βάση, ως το τέλος του 2012 οι πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο ξεπερνούσαν τους 45.200.000, ενώ, με βάση τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου του 2013, 235 εκατ. μετανάστες μετακινούνταν σε όλο τον κόσμο σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Με στοιχεία του Δεκεμβρίου του 2014, οι Σύριοι πρόσφυγες ανέρχονταν ήδη σε 3.300.000 και ο αριθμός διαρκώς αυξάνεται.
Περίπου 20.843 μετανάστες έφθασαν στην Ελλάδα την εβδομάδα (8-14 Αυγούστου) διά θαλάσσης, ανακοίνωσε στη Γενεύη η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), λέγοντας ότι αναμένει από την Ελλάδα «περισσότερη ηγεσία» στη διαχείριση της κρίσης και ζητώντας παράλληλα τη συνδρομή της ΕΕ.
Ο αριθμός των 20.843 μεταναστών αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% του συνόλου των αφίξεων μεταναστών διά θαλάσσης στην Ελλάδα το 2014, που είχαν φθάσει τις 43.500, υπογραμμίζει η UNHCR επισημαίνοντας ότι «ο ρυθμός των αφίξεων αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες εβδομάδες».Μόνο τον Ιούλιο, καταγράφηκαν 50.242 αφίξεις, δηλαδή περισσότερες απ’ ό,τι σε ολόκληρο το 2014.
Όσον αφορά τις αφίξεις, η μεγάλη πλειονότητα των μεταναστών προερχόταν από τη Συρία (82%). Οι Αφγανοί αποτελούσαν το 14% του συνόλου και οι Ιρακινοί το 3%.
«Η μεγάλη πλειονότητα των αφιχθέντων αυτών πρέπει να λάβει το καθεστώς του πρόσφυγα»τονίζει η Ύπατη Αρμοστεία. «Εδώ και μήνες, η Ύπατη Αρμοστεία έχει απευθύνει προειδοποιήσεις όσον αφορά την αυξανόμενη κρίση με τους πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά» αναφέρει η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών, η οποία ζητεί να ενισχυθούν «επειγόντως» οι δομές υποδοχής στα νησιά και στην υπόλοιπη χώρα.
Πρόκειται για ένα ζήτημα παγκόσμιο, με πολλαπλές διαστάσεις, δύσκολο και πολύπλοκο, το οποίο τα τελευταία 25 χρόνια αντιμετωπίστηκε από τους ισχυρούς της γης σχεδόν αποκλειστικά με τη συνταγή της καταστολής, των περιορισμών, των διωγμών, ακόμα και των εγκλημάτων σε βάρος των απελπισμένων. Η συνταγή αυτή απέτυχε παταγωδώς.
Οι φράχτες, τα εθνικά λιμενικά σώματα, η FRONTEX, ακόμα και η απειλή του θανάτου, δεν αποτελούν εμπόδιο για όσους αναζητούν την ελπίδα. Ούτε η φήμη των στρατοπέδων συγκέντρωσης της Ελλάδας και των άλλων χωρών της Ευρώπης αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Και βεβαίως ούτε η κρίση ή η ανεργία, πολύ περισσότερο για την Ελλάδα, που επιλέγεται λόγω των συνόρων της και όχι ως επιλογή διαμονής. Η φρίκη του πολέμου, από την οποία φτάνουν οι ανέστιοι, δεν συγκρίνεται με τίποτα από αυτά.
Στα χρόνια ενός βάρβαρου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, στην εποχή που στυγνές πολιτικές επιβάλλονται τόσο στην ΕΕ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, το πολιτικό σύστημα φροντίζει να μεταμφιέζει τα κοινωνικά προβήματα σε εθνικά και να τα ιδεολογικοποιεί. Αυτή είναι, κατεξοχήν, η πρακτική που εφαρμόζεται και στην Ελλάδα – και ιδιαίτερα στο μεταναστευτικό και το προσφυγικό.
Όπως όμως και η κρίση, έτσι και το προσφυγικό ρεύμα και οι μικτές μεταναστευτικές ροές δεν αποτελούν εθνικό αλλά ευρωπαϊκό και διεθνές ζήτημα. Καμία χώρα δεν μπορεί να το λύσει μόνη της, και κυρίως, κανείς δεν μπορεί να το λύσει μέσω της ποινικοποίησης και της καταστολής.
Το μεταναστευτικό αποτελεί ένα μεγάλαιο υποκεφάλαιο του κοινωνικού ζητήματος στην Ευρώπη στα χρόνια της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης: τι θα κάνει η Ευρώπη με τους διωγμένους και τους ξένους φτωχούς; Πώς θα τους υποδεχτεί, σε τι εγκαταστάσεις θα τους στεγάσει, πώς θα τους περιθάλψει, σε ποιους τομείς της οικονομίας θα εργαστούν, ποια δημόσια διοίκηση μπορεί να καλύψει τις ανάγκες και να διευθετήσει τις υποχρεώσεις τους, ποια σχολεία θα εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους; Πώς θα ενισχυθούν τα ασφαλιστικά ταμεία και πώς θα διασφαλιστούν τα δημόσια έσοδα, αν δεν καταπολεμηθεί μεταξύ άλλων η ανασφάλιστη εργασία και η αδήλωτη απασχόληση των μεταναστών, μέσα από την τακτοποίηση του καθεστώτος τους – και με όρους διευκόλυνσης της πρόσβασης στην νόμιμη αγορά εργασίας, αντί αποκλεισμού απ΄αυτήν;
Η υψηλή ανεργία, οι περικοπές μισθών και ημερομισθίων, η πτώση του βιοτικού επιπέδου που επέφεραν τα μνημόνια, η πλήρης απουσία δομών υποδοχής, ωθούν τη συντριπτική πλειοψηφία των μεταναστών και των προσφύγων που φθάνουν στη χώρα να μην την επιλέγουν ως τόπο εγκατάστασης, αλλά ως πύλη εισόδου για τη μετάβασή τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, τεράστιος αριθμός προσφύγων και μεταναστών παραμένει εγκλωβισμένος εδώ, καθώς, έχοντας εισέλθει παράτυπα στη χώρα, δεν διαθέτει και δεν του χορηγούνται τα απαιτούμενα ταξιδιωτικά έγγραφα ώστε να μεταβεί στη χώρα επιλογής του.
Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται ένας τεράστιος αριθμός προσφύγων που ανήκει στην μεγάλη κατηγορία αυτών , που εγκαταλείπουν τη χώρα τους γιατί διεξάγεται εμφύλιος πόλεμος και κινδυνεύει η ζωή τους. Και αυτοί τυγχάνουν διεθνούς προστασίας. Δικαιούνται άσυλο, καθεστώς προστασίας ή ανθρωπιστικό καθεστώς. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι εκλείπουν και οι άλλες κατηγορίες μεταναστών.
Η μεγάλη αυτή, όμως κατηγορία και σαφώς πολυπληθέστατη κατηγορία φθάνουν στην Ελλάδα όχι για να μείνουν σε μια χώρα με οικονομική κρίση, αλλά για να προωθηθούν σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου έχουν συγγενείς ή μπορούν να βρουν δουλειά, και αντ’ αυτού εγκλωβίζονται εδώ.Αυτούς που τους έφεραν οι ιμπεριαλιστικές στρατιωτικές επεμβάσεις και οι πόλεμοι, στις οποίες συμμετείχε με συγκεκριμένο καταμερισμό και η άρχουσα τάξη της Ελλάδας.
Ακόμα, όμως, και η άμεση και ρεαλιστική θέση για διευκόλυνση της εξόδου τους προς τα κράτη – μέλη που επιθυμούν, απαιτεί σύγκρουση με τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ της ΕΕ, που προβλέπει ότι αν κάποιος πρόσφυγας έχει κάνει αίτηση ασύλου σε ένα κράτος της ΕΕ και συλληφθεί σε ένα άλλο κράτος, τότε «επιστρέφεται» στο πρώτο κράτος όπου εκκρεμεί η αίτησή του (τον βρίσκουν με τα δακτυλικά αποτυπώματα).
Απαιτεί όμως σύγκρουση και με τη Συνθήκη Σένγκεν που είναι μία από τις πιο βασικές Συνθήκες της ΕΕ. Η Σένγκεν προβλέπει ότι όποιος μετανάστης συλλαμβάνεται χωρίς χαρτιά και διατάσσεται να εγκαταλείψει τη χώρα, καταχωρείται αυτομάτως στο ηλεκτρονικό σύστημα Σένγκεν ως «ανεπιθύμητος», «επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια» αλλοδαπός και δεν μπορεί να ταξιδέψει σε κανένα κράτος της ΕΕ. Γι’ αυτό οι περισσότεροι μετανάστες δε θέλουν να καταγραφούν και όχι γιατί είναι όλοι εγκληματίες.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ – ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ
- Η ανάδειξη της ευρωπαϊκής διάστασης της αντιμεταναστευτικής, αντιπροσφυγικής πολιτικής, και η διατύπωση του αιτήματος της αναλογικής κατανομής των προσφύγων και μεταναστών στις χώρες της ΕΕ. Η χορήγηση αυτών των κονδυλίων δεν αποτελεί φιλανθρωπία αλλά την στοιχειώδη παροχή σε ανθρώπους που ξεσπιτώνονται και αναγκάζονται να μεταναστεύσουν διωγμένοι από τις βόμβες που στέλνει στις χώρες τους η ιμπεριαλιστική πολιτική των ευρωατλαντικών κέντρων της Δύσης.
- Άμεση λειτουργία κέντρων πρώτης υποδοχής με σκοπό την αφενός καταγραφή και αφετέρου την κάλυψη των βασικών αναγκών των νεοεισερχομένων. Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών από εξειδικευμένο προσωπικό. Ειδική μέριμνα για τις ευάλωτες ομάδες. Στη συνέχεια, συγκρότηση ανοιχτών δομών φιλοξενίας, με παράλληλη κατάργηση των ειδικών κέντρων κράτησης. Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων για τη φιλοξενία των προσφύγων.
- Προς τούτοις απαιτείται η θεσμοθέτηση κέντρων πρώτης υποδοχής με σκοπό την καταγραφή και την κάλυψη των αναγκών των νεοεισερχομένων. Η διαμόρφωση, επίσης, κατάλληλων χώρων ανοιχτής φιλοξενίας για την προστασία των ευάλωτων ομάδων προσφύγων και μεταναστών. Για το σκοπό αυτό θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ακίνητα κυριότητας του κράτους, των Δήμων και της Περιφέρειας.
- Εξασφάλιση πλήρους και αποτελεσματικής πρόσβασης όλων των αιτούντων άσυλο στη διαδικασία ασύλου. Ταχεία και απρόσκοπτη χορήγηση ασύλου σε όσους το δικαιούνται. Κατάργηση των πρακτικών αναχαίτισης των εισερχομένων αλλοδαπών στα θαλάσσια σύνορα.
- Οι πρόσφυγες πολέμου τυγχάνουν διεθνούς προστασίας, ως εκ τούτου πρέπει να τους απονέμεται άσυλο ή επικουρικό καθεστώς προστασίας. Το κράτος οφείλει να μεριμνά για τη φιλοξενία τους σε δομές που εξασφαλίζουν συνθήκες αξιοπρέπειας και υγιεινής μέχρι να επιστρέψουν στις χώρες τους.
- Ενίσχυση των υπηρεσιών ασύλου και αποσύνδεσή τους από υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
- Η κατάργηση των παράνομων πολιτικών αποτροπής στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας, ώστε να μην υπάρχουν άλλα Φαρμακονήσια.
- Να καταργηθούν οι Κανονισμοί Δουβλίνο 2 και 3. Να χορηγούνται άμεσα ταξιδιωτικά έγγραφα σε όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν προορισμό άλλα κράτη – μέλη της ΕΕ.
- Να φύγει ο Frontex και οι ανάλογοι μηχανισμοί της ΕΕ από την Ελλάδα.
- Να σταματήσει η συμμετοχή της Ελλάδας στις ιμπεριαλιστικές αποστολές σε ξένες χώρες.